In dit webartikel worden mogelijke handelingsopties uitgewerkt voor het doel ‘Mentaal gezond blijven’. Dit doel hoort bij de maatschappelijke opgave: ‘De mentale druk op jongeren en jongvolwassenen neemt toe, met mogelijke gevolgen voor hun psychische gezondheid’. Andere doelen die voor deze opgave zijn uitgewerkt zijn ‘Acceptatie van psychische klachten’ en ‘Kennisontwikkeling mentale druk’. Een beschrijving van de toekomstige ontwikkelingen rond de opgave worden beschreven in het webartikel ‘Wat is de opgave?’.
Dit webartikel is gebaseerd op de opbrengsten van een brede stakeholderbijeenkomst met (ervarings)deskundigen op het gebied psychische gezondheid, jongeren en jeugdzorg. Deze opbrengsten zijn verder aangevuld en verrijkt met literatuur en inspirerende en goede voorbeelden. De verschillende doelen voor deze opgaven zijn op basis van de stakeholderbijeenkomst geformuleerd. Per doel wordt geschetst wat er op dat gebied al gebeurt, wat eventuele andere of aanvullende opties zijn, en wie daarbij een rol kan spelen.
Dit webartikel heeft tot doel om inzicht te geven in wat volgens stakeholders de belangrijkste actierichtingen zijn om met deze opgave om te gaan. Het geeft geen uitputtend overzicht van alle mogelijke handelingsopties.
Belangrijkste actierichtingen:
- Aanbod vergroten van interventies gericht op het versterken van vaardigheden van jongeren en jongvolwassenen om met drukfactoren om te gaan en mentaal gezond te blijven.
- Doorvoeren van aanpassingen in de leeromgeving, zoals inzet op studentenwelzijn in hoger onderwijs en gezonde middelbare scholen.
- Meer inzetten op mentale gezondheidsbevordering bij jonge werknemers in de werksetting, met specifieke aandacht voor persoonlijke ontwikkeling en groei.
- Inzetten op vroegsignalering en ondersteuning op plekken waar jongeren en jongvolwassen komen en een passend (integraal) aanbod bieden met interventies vanuit welzijn en zorg.
Mentaal gezond blijven door betere omgang met drukfactoren
In de Themaverkenning over de Zorgvraag van de toekomst wordt gesignaleerd dat de ervaren druk om te presteren onder jongeren en jongvolwassenen lijkt toe te nemen. In 2014 gaf ongeveer 78 procent van deze groep aan de prestatiedruk als hoog te ervaren. Jongeren en jongvolwassenen ervaren niet alleen prestatiedruk door hun studie of werk, maar ook in hun sociale leven. Daarom is het mentaal gezond houden van jongeren en jongvolwassenen een belangrijk maatschappelijk doel voor deze opgave. Hierbij zijn zowel het versterken van kennis en vaardigheden in omgaan met drukfactoren, als het bevorderen van een gezonde leer- en werkomgeving van belang. Mentale druk kan leiden tot psychische klachten. Er is daarom ook aandacht nodig voor vroegsignalering en ondersteuning. Dit blijkt zowel uit de aanbevelingen van de geraadpleegde experts als de onderzochte literatuur. Hier liggen taken voor diverse organisaties, zoals onderwijsinstellingen, werkgevers en gemeenten, om samen met jongeren (en hun ouders) en jongvolwassen te werken aan mentaal gezond blijven.
Inzetten op kennis en vaardigheden
Interventies richten op kennis en vaardigheden over omgaan met druk…
Het gebruik van sociale media draagt bij aan de druk op jongeren en jongvolwassenen. Hierbij lijkt het vooral te gaan om het ideaalbeeld van het perfecte leven dat via het selectief delen van hoogtepunten via sociale media wordt gestimuleerd. Gebruik van sociale media kan leiden tot Fear Of Missing Out (FOMO) (1, 2), maar ook andere psychische problemen in de hand werken, zoals angst, depressie en slaapproblemen (3, 4) . Ook langdurig schermgebruik of veel gamen kan leiden tot psychische of lichamelijke problemen (5). Daarom is het van belang om bij jongeren en jongvolwassenen in te zetten op kennis en vaardigheden over hoe ze het beste om kunnen gaan met deze drukfactoren, en te zorgen dat ze mentaal weerbaar zijn en blijven.
Mentaal weerbare jongeren hebben een goed gevoel voor eigenwaarde en zijn zich bewust van eigen gevoelens en die van anderen. Ook kunnen ze op een juiste manier opkomen voor zichzelf (zoals grenzen bewaken, hulp vragen) en beschikken ze over sociaal en emotionele competenties die bijdragen aan positief gedrag en positieve relaties met vrienden en volwassen (6). Zulke competenties zijn te stimuleren met interventies gericht op vroegtijdige voorlichting, het bevorderen van veerkracht en weerbaarheid, het aanleren van levensvaardigheden en een zinvolle vrijetijdsbesteding. Interventies kunnen aangeboden worden in verschillende settingen in de directe omgeving van jongeren, zoals het gezin, de school en diverse wijkvoorzieningen. Het aanbod van (erkende) interventies voor de doelgroep jongeren en jongvolwassenen is echter nog beperkt. De meeste bestaande interventies zijn gericht op de leeftijdsgroep 4-12 jaar. Uiteraard is het belangrijk om al in een vroeg stadium te werken aan vaardigheden om mentaal weerbaar te zijn en te blijven (ofwel een sterke basis vanaf de basisschool). Maar er is daarnaast ook behoefte aan het vergroten van het aanbod van interventies gericht op jongeren en jongvolwassenen, zodat deze groepen adequaat ondersteund kunnen worden in het ontwikkelen van de juiste kennis en vaardigheden om met druk om te gaan. Geraadpleegde experts geven aan dat het belangrijk is om hierover met jongeren (en ook ouders, opvoeders en scholen) in gesprek te gaan, zodat het aanbod goed aansluit bij de belevingswereld van deze groep.
Versterken van vaardigheden om met druk om te gaan: Inspirerende (erkende) interventies
GEZIN
Toolbox mediaopvoeding
Jongeren van 13 tot 18 jaar gaan steeds meer zelfstandig media gebruiken. Ouders kunnen dit begeleiden door met kinderen te praten over mediagebruik en afspraken te maken, zoals welke media is geschikt, hoe zich online te gedragen, hoeveel tijd er aan te besteden en wat gevolgen zijn voor de gezondheid. Ook positieve kanten kunnen besproken worden, zoals veilige plek om te praten met leeftijds- en of lotgenoten of laagdrempelig hulp krijgen door met hulpverleners te chatten. Er zijn tips van NJi (Nederlands Jeugdinstituut) beschikbaar voor verschillende doelgroepen.
SCHOOL
Levensvaardigheden via lesprogramma
Levensvaardigheden is een lesprogramma voor het aanleren van sociale, emotionele en morele kerncompetenties bij leerlingen in het voortgezet onderwijs. Leerlingen leren adequaat herkennen, benoemen en omgaan met gedachten, gevoelens en gedragingen. Levensvaardigheden is bedoeld voor leerlingen van 14 tot en met 17 jaar in alle typen voortgezet onderwijs, en is een programma gegeven door docenten van school.
Gelukslessen
Het doel van Happyles is het bevorderen van welbevinden en geluk ter voorkoming of vermindering van depressieklachten bij jongeren. De doelgroep van het klassikale aanbod zijn leerlingen van 13-25 jaar, op het MBO en VMBO (alle niveaus).
WIJK
Sport in de Wijk
Sport in de Wijk is een interventie voor (leden van) jeugdgroepen van 14-23 jaar, die niet of nauwelijks sporten/bewegen, geen lid (meer) zijn van een sportvereniging, of die zoeken naar een zinvolle/sportieve vrijetijdsbesteding. Het biedt hen wekelijks structureel een laagdrempelig sport-/beweegaanbod in de wijk aan. Er wordt (indirect) aandacht besteed aan de sociale binding bij de deelnemers in de vorm van saamhorigheidsgevoel, intensief contact, vertrouwen opbouwen, gedeelde normen en waarden en participatie.
Naast deze voorbeelden staan er in de interventiedatabases van het NJi, het Loket Gezond Leven van het RIVM en het Kenniscentrum Sport nog veel andere interventies.
In dit achtergronddocument vindt u meer informatie over het erkenningsniveau van een deel van deze interventies.
…en het aanbod van interventies inbedden in een bredere beleidsstrategie
Naast het toepassen van ‘losse’ interventies, is een bredere beleidsstrategie nodig om jongeren mentaal gezond en weerbaar te houden en een positieve ontwikkeling te stimuleren. Het raamwerk Positive Youth Development (PYD), ontwikkeld in de Verenigde Staten, kan inspiratie bieden voor het ontwikkelen van beleidsprogramma’s (6, 7). Het PYD-raamwerk bestaat uit een aantal factoren die een groot positief effect kunnen hebben op de ontwikkeling van de jeugd (7), te weten:
- Fysieke en psychische veiligheid van kinderen.
- Ondersteunende relaties met ouders, leerkrachten, coaches en andere volwassenen.
- Kansen voor betrokkenheid (bijvoorbeeld bij gezin of school).
- Positieve sociale normen.
- Ontwikkeling van vaardigheden.
- Samenwerking en afstemming over interventies en activiteiten in verschillende domeinen.
Door interventies gericht op deze factoren zijn positieve effecten te verwachten op onder meer interpersoonlijke vaardigheden, kwaliteit van relaties met volwassenen en leeftijdgenoten, probleemoplossende en cognitieve competenties, persoonlijke effectiviteit en schoolprestaties. Sommige interventies laten ook een vermindering van probleemgedrag zien, waaronder drugs- en alcoholgebruik, roken, agressief gedrag en ander probleemgedrag op school (7, 8). Gemeenten kunnen via hun jeugdbeleid een belangrijke rol spelen bij het vormgeven van een bredere beleidsstrategie gericht op zowel jongeren als hun omgeving. Hierdoor kunnen ze gezond en veilig opgroeien. Mentale gezondheid is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van alle jeugddomeinen. Samenwerking tussen gemeentelijke sectoren als jeugd, onderwijs en welzijn en professionals (scholen, hulpverleners, jongerenwerkers) is van belang om tot een goede integrale combinatie van interventies te komen en werk te maken van samenhangend jeugdbeleid.
Mentaal gezond blijven: wat kan een gemeente doen?
Communities that Care (CtC)
Communities that Care is een voorbeeld van een sturingsinstrument dat op een systematische en met cijfers onderbouwde wijze inzicht biedt in de op wijkniveau aanwezige risico- en beschermende factoren voor jongeren (9). Deze informatie vormt de basis voor een concrete invulling van het jeugdbeleid, in samenwerking met alle instellingen die gericht zijn op jeugd. Belangrijk aandachtspunt is dat er systematische monitoring van deelname, uitval en effecten plaatsvindt, zodat het aanbod tijdig kan worden bijgesteld. Daarnaast moeten instellingen bereid zijn om waar nodig veranderingen in hun werkwijze door te voeren.
Onderzoek in Nederland laat zien dat CtC vooral een strategisch sturingsinstrument is dat een positief effect heeft op de samenwerking tussen stedelijke partijen, en op hun werkwijze. Dit blijkt uit de resultaten:
- CtC draagt ertoe bij dat instellingen die zich met preventie bezighouden uit verschillende sectoren beter gaan samenwerken.
- CtC biedt handvatten voor een nauwkeurige probleemanalyse.
- CtC bevordert de samenwerking tussen instellingen en geeft concreet richting aan een preventieve aanpak.
Toolkit 16-27
Om jongvolwassenen van 16 tot 27 jaar in een kwetsbare positie te ondersteunen richting participatie en zelfredzaamheid, is een integrale en preventieve aanpak nodig van de gemeente en partners op de gebieden onderwijs, werk, inkomen, zorg, veiligheid en wonen. De Toolkit 16-27 ondersteunt dit en geeft handvatten om jongeren op weg te helpen naar zelfstandigheid door het bieden van praktische informatie zoals stappenplannen en praktijkvoorbeelden aan gemeenten en professionals.
Inzetten op kennis en vaardigheden: welke actierichtingen zijn er en wie speelt daarbij een rol?
| Wat zijn handelingsopties/actierichtingen? | Wie kan daarbij een rol spelen? |
|---|---|
|
Ontwikkelen van meer aanbod in interventies voor jongeren en jongvolwassenen gericht op kennis en vaardigheden over omgaan met druk |
|
|
Betrekken jongeren en jongvolwassenen bij het ontwikkelen van interventies gericht op vaardigheden |
|
|
Bereiken van jongeren met interventies niet alleen via gezin en school maar ook meer via wijk |
|
|
Werk maken van integraal jeugdbeleid voor een positieve ontwikkeling en opvoeding van jongeren |
|
|
Inzetten van brede cq. integrale beleidsprogramma’s om mentale druk bij jongeren aan te pakken |
|
Een gezonde schoolomgeving
Inzetten op studentenwelzijn in hoger onderwijs…
De toegenomen mentale druk is ook merkbaar in het onderwijs. Prestatiedruk, studiedruk, financiële druk, persoonlijke omstandigheden en het combineren van werken, studie en sociaal leven zijn voor studenten vaak oorzaak van mentale druk en psychische klachten. Zelfs studiedoping wordt steeds meer ingezet om te presteren (10, 11). Geraadpleegde experts vinden dan ook dat het verbeteren van studentenwelzijn een belangrijk aandachtspunt is. Op Europees niveau staat het welzijn van studenten hoog op de agenda (12). Ook volgens het Australische Centre for Education Of Statistics and Evaluation (CESE) dient onderwijs zich niet alleen te richten op prestaties, maar ook op het welzijn van de student. Ook in Nederland is er meer aandacht voor het welzijn van studenten. Zo is het Actieplan Studentwelzijn opgesteld, dat tot doel heeft om studentenwelzijn onderdeel te laten zijn van het instellingsplan van elke hogeschool en universiteit (13). Meerdere hogescholen zijn ook al actief op dit gebied. Het actieplan pleit voor een integrale aanpak met 5 pijlers: bewustzijn creëren voor welzijn van studenten; een veilig studieklimaat; preventie en vroegsignalering van psychosociale problemen; professionalisering van docenten en studiebegeleiders; en het hulpaanbod voor studenten vergroten (zoals meer studentenpsychologen) (14). Bij de pijler preventie is het van belang om niet alleen de nadruk te leggen op studenten met problemen (zoals depressiepreventie), maar ook om samen met alle studenten te werken aan vaardigheden om mentaal gezond te blijven (zoals zelfregie). Door het actieplan kan welzijn een belangrijke plek krijgen in het onderwijs. Hoewel er dus al wel aandacht voor is, geven de geraadpleegde experts aan dat er nog veel ruimte is om studentenwelzijn een goede plek te geven in het hoger onderwijs in Nederland. Ze adviseren ook om de kennisdeling op dit gebied te verbeteren, zodat een goed werkend onderwijssysteem en -cultuur gecreëerd kunnen worden.
…ook prestatiedruk op middelbare scholen vraagt om verbreding van schoolbeleid
De hoge prestatiedruk en ervaren stress onder scholieren beginnen al op de middelbare school (15, 16). Daarom is hier al aandacht nodig voor mentaal gezond blijven. Ook op deze scholen kan een integrale aanpak of brede school benadering bijdragen aan preventie van mentale druk. Dat betekent het combineren van interventies en maatregelen om een gezonde schoolomgeving te realiseren. Om dit te bereiken, zouden veel meer scholen zich kunnen aansluiten bij de integrale principes van Gezonde School (17). Dit programma zet zich in voor een school met een organisatie-brede benadering, ingeregelde randvoorwaarden, een curriculum voor sociaal-emotionele ontwikkeling en vaardigheden van leerlingen, samenwerking met jongeren en continue professionele ontwikkeling van leerkrachten om stress en mentale druk bij leerlingen te signaleren. Hogescholen en universiteiten kunnen mogelijk met aangepaste criteria ook het vignet Gezonde School behalen. Geraadpleegde experts onderschrijven dat er ruimte moet komen voor persoonlijke vorming en groei van jongeren in het schoolbeleid.
Een gezonde schoolomgeving: welke actierichtingen zijn er en wie speelt daarbij een rol?
| Wat zijn handelingsopties/actierichtingen? | Wie kan daarbij een rol spelen? |
|---|---|
|
Meer bewustwording creëren voor studentenwelzijn bij bestuurders van onderwijsinstellingen |
|
|
Voorlichting op scholen door ervaringsdeskundigen over mentale druk en psychische klachten |
|
|
Scholen geven onderwijs over hoe mentaal gezond te blijven (curriculum in alle onderwijstypes) |
|
|
Jongeren betrekken bij beleidsvorming op scholen |
|
|
Laagdrempelige steun, zorg en coaching beschikbaar in het onderwijs voor jongeren met mentale klachten |
|
|
Verbindingen leggen vanuit onderwijs met zorg om tijdig door te verwijzen bij psychische klachten |
|
|
Docenten trainen in het signaleren van mentale druk/ stress en het helpen van leerlingen bij persoonlijke vorming |
|
|
Hogescholen en universiteiten sluiten aan bij de Gezonde schoolpijlers (gezondheidseducatie, fysieke en sociale omgeving, signaleren en beleid), evt ook vignet gezonde school |
|
Een gezonde werkomgeving
Mentale gezondheidsbevordering voor werknemers…
Ook in arbeidssituaties is de ontwikkeling van druk door het gevoel steeds meer en beter te moeten presteren herkenbaar. Stress, overbelasting en burn-out op het werk komt relatief vaak voor onder jonge werknemers (18). De Arbo Unie bijvoorbeeld roept werkgevers daarom op om de jongere werkgeneraties adequaat te ondersteunen, en tegemoet te komen aan hun behoefte aan feedback en hulp bij hun professionele ontwikkeling. Door zich te leren wapenen en hun drijfveren te leren kennen kan deze generatie duurzaam inzetbaar blijven. Beleid dat gericht is op het verbeteren van de mentale fitheid, voorkómen van psychische klachten en depressie, heeft een positief effect op verzuim, en daarmee ook op de kwantiteit én de kwaliteit van het werk (19). Mensen met een goede mentale gezondheid hebben een kleiner risico op het krijgen van psychische klachten en stoornissen. Daarom is het van belang te investeren in mentale gezondheidsbevordering van medewerkers.
…vooral inzet nodig op persoonlijk ontwikkeling en groei
Acht van de tien werkgevers beschouwt de mentale gezondheid van werknemers als een belangrijke indicator van het succes van het bedrijf. En 40 procent geeft aan maatregelen te hebben genomen om de mentale gezondheid te bevorderen (20). Voorbeelden zijn yoga, fitness en stressreductieprogramma’s, maar ook ‘reguliere’ activiteiten zoals voortgangsgesprekken en persoonlijke ontwikkelingsplannen (21). Er worden ook interventies ingezet gericht op psychische gezondheid en het voorkomen van depressie en spanning, die de mentale fitheid van medewerkers vergroten. Voorbeelden zijn de (gratis) online trainingen ‘Beter slapen’, ‘Minder stress’ en ‘Minder piekeren’, die helpen bij vermindering van stress en depressieklachten. Er is echter meer bekend over de effectiviteit van interventies gericht op problemen en stoornissen (zoals stress, burn-out en depressie), dan van interventies gericht op persoonlijke groei en bevlogenheid van werknemers (22). Geraadpleegde experts geven aan dat er meer ingezet kan worden op persoonlijke ontwikkeling en groei door werkgevers, met specifieke aandacht voor jonge werknemers. Over het algemeen is weinig bekend over welke interventies specifiek effectief zijn bij jonge werknemers.
Een gezonde werkomgeving: welke (erkende) interventies zijn beschikbaar?
Online trainingen
De online klachtgerichte mini-interventies (KMI’s) op www.snelbeterinjevel.nl zijn ontwikkeld voor depressiepreventie. De trainingen richten zich op klachten die aantoonbaar samenhangen met depressie: slaapproblemen, stress en piekeren. De trainingen zijn vooral gebaseerd op cognitieve gedragstherapie. Kern van de online KMI’s vormen de modules met oefeningen. Er is geen vaste volgorde; deelnemers kunnen zelf kiezen met welke oefeningen ze aan de slag gaan en wanneer. De online KMI’s zijn zelfstandig te volgen.
Psyfit
Het doel van Psyfit.nl is het verbeteren van de mentale fitheid door oefeningen, tests en tips. Iemand met een goede mentale conditie kan beter het hoofd bieden aan problemen en tegenslagen, waardoor hij of zij minder kwetsbaar is voor een depressie. De mental fitness interventie Psyfit is een online zelfhulpinterventie, die iemand zelfstandig kan doorlopen zonder begeleiding van een deskundige. Deelnemers bouwen hun eigen programma op maat en houden hun voortgang bij door diverse zelftests. De interventie Psyfit.nl is effectief in het verminderen van symptomen van angst en depressie en het verhogen van het gevoel van welbevinden en vitaliteit op korte termijn.
Businessyoga
Business Yoga is een interventie waarbij yoga wordt aangeboden op de werkvloer. Werknemers en managers verminderen hun (ervaren) werkstress en verbeteren hun fysieke en mentale gezondheid via deelname aan yogatrainingen. Business Yoga gaat uit van de gedachte dat gezonde/vitale medewerkers minder verzuimen, het de kwaliteit van het werk verhoogt en hierdoor bijdraagt aan het behalen van een hoger rendement. De interventie speelt in op de positieve gezondheidseffecten en wordt aangeboden op een plek waar zowel werknemers als managers ervan kunnen profiteren.
Mental fit werken
Het programma Mentaal FIT Werken is speciaal ontwikkeld om de mentale fitheid van werknemers te versterken zodat ze veerkracht tonen en beter omgaan met de belasting en stress op het werk.
Naast deze voorbeelden staan er in de interventiedatabase het Loket Gezond Leven van het RIVM nog veel andere interventies.
In dit achtergronddocument vindt u meer informatie over het erkenningsniveau van een deel van deze interventies.
Een gezonde werkomgeving: welke actierichtingen zijn er en wie speelt daarbij een rol?
| Wat zijn handelingsopties/actierichtingen? | Wie kan daarbij een rol spelen |
|---|---|
|
Zorgen voor meer ruimte voor eigen interesses en ontwikkeling voor jonge werknemers |
|
|
Bieden van mental health ondersteuning op de werkvloer via interventies |
|
|
Meer aandacht geven aan ziekteverzuim (oorzaken en gevolgen) |
|
|
Duurzaam inzetbaarheidsbeleid met specifieke aandacht voor jongeren en jongvolwassenen, ook in verband met het hoge percentage burn-out in deze groep |
|
|
Vastleggen in wetgeving van recht op (behoud van) werk voor mensen met psychische problemen om uitval te voorkomen |
|
Vroegsignalering en ondersteuning
Vroegsignalering en ondersteuning in aanpak psychische klachten…
Mentale druk en langdurige stress kunnen leiden tot burn-out of andere psychische klachten, zoals piekeren, gespannenheid, geestelijke vermoeidheid, slaapproblemen, concentratieproblemen en nergens meer zin in hebben. De psychische klachten kunnen weer leiden tot niet meer goed functioneren op het werk of school. Daarom is het van belang tijdig in te grijpen bij psychische klachten via vroegsignalering, advies en ondersteuning op plekken waar jongeren en jongvolwassen komen. Cultuursensitiviteit is hierbij belangrijk, omdat omgaan met psychische klachten per cultuur kan verschillen. Er zijn verschillende (erkende) interventies beschikbaar die via cursussen en trainingen psychische klachten van jongeren in een vroeg stadium aanpakken (23). Zorgorganisaties, welzijnsorganisaties en stichtingen spelen hierin een essentiële rol. Geraadpleegde experts vinden het van groot belang dat de samenwerking tussen onderwijs, werk, welzijn en zorg verbetert om jongeren en jongvolwassenen met een hulpvraag goed te ondersteunen. Bij kwetsbare groepen is het in de ondersteuning ook belangrijk aandacht te hebben voor achterliggende stressverhogende factoren, zoals armoede en schulden. Het ontwikkelen van een goede signalerings- en zorgketen voor (preventie van) mentale druk en daaruit voortvloeiende psychische klachten is een uitdaging voor de komende jaren.
Ondersteuning bij psychische klachten: groepsinterventies
Stoppen met piekeren
Doel van de Training Stoppen Met Piekeren is het vergroten van mogelijkheden van deelnemers om doelmatig problemen aan te pakken, door hen te helpen minder te piekeren en een negatieve denkstijl om te buigen. Dit vergroot de zelfredzaamheid en biedt een structurele bescherming van de psychische gezondheid in stressvolle omstandigheden.
Head up
Head up is een gestructureerde therapeutische cursus in groepsverband voor jongeren van 13-17 jaar met depressieve klachten. Iedere bijeenkomst heeft een thema en vaste programmaonderdelen. Jongeren leren op gestructureerde wijze negatieve denkpatronen te achterhalen en om te zetten in reële en positieve manieren van denken, en leren leuke activiteiten in te plannen. Naast een aantal wekelijkse sessies vindt er ook een bijeenkomst voor ouders plaats, waarin zij informatie krijgen over de cursus, en waarin zij ondersteuning krijgen bij het omgaan met de depressieve klachten van hun zoon of dochter.
Naast deze voorbeelden staan er in de interventiedatabases van het NJi en het Loket Gezond Leven van het RIVM nog veel andere interventies.
In dit achtergronddocument vindt u meer informatie over het erkenningsniveau van een deel van deze interventies.
Vroegsignalering en ondersteuning: welke actierichtingen zijn er en wie speelt daarbij een rol?
| Wat zijn handelingsopties/actierichtingen? | Wie kan daarbij een rol spelen |
|---|---|
|
Herkennen en erkennen psychische klachten via onderwijs en werk |
|
|
Inzetten van speciale mediators die zich richten op het voorkomen van vroegtijdig schooluitval |
|
|
Werk gedifferentieerd of flexibel aanbieden |
|
|
Integrale visie vanuit onderwijs, werk en zorg gericht op (preventie van) psychische klachten |
|
|
Ontschotting van financieringsstromen tussen zorg en onderwijs ten behoeve van integrale zorg |
|
|
Zorgen voor voldoende coaching maatjes voor mensen met psychische klachten |
|
|
Aandacht voor achterliggende sociale problemen die stress veroorzaken bij achterstandsgroepen met psychische stoornissen, zoals armoede en schulden |
|
|
Inzetten cultuursensitieve zorgverleners bij groepen met een migratieachtergrond |
|
|
Aansluiting zoeken bij Jeugdwet en jeugdbeleid om te komen tot een goede signalerings- en zorgketen voor (preventie van) mentale druk en daaruit voortvloeiende psychische klachten |
|